Wat zijn de Dosha’s en waar staat Tri-dosha voor?

Volgens Ayurveda, bestaat alles in dit universum uit de vijf elementen, namelijk aarde, water, vuur, lucht en ether (ruimte). Deze elementen vormen samen de drie dosha’s, vata, kapha en pitta, ook wel de metabole-type genoemd. Ze zijn in het menselijk lichaam in verschillende vormen aanwezig, denk bijvoorbeeld aan onze botten en tanden, hier is het element aarde zeer sterk aanwezig. Of ons bloed en plasma dat voor een groot gedeelte uit water bestaat, de spijsvertering waar het element vuur dominant is, de zuurstof in ons bloed en de lucht in ons systeem, waarneembaar en niet waarneembare trilling en geluid in de ether, ons lichaam en geest. Elke dosha wordt gevormd door de combinatie van fundamentele vijf elementen, aarde, vuur, water, lucht en ether (ruimte). Vata is een combinatie van de ether (ruimte) en Lucht, Pitta wordt gevormd door een combinatie van vuur en water en Kapha is een combinatie van water en aarde. Deze verschillende dosha’s beheersen verschillende functies en verschillende attributen in het lichaam van het individu.

Vata-dosha

Betreft beweging en neurale-elektrische impulsen. Het is verantwoordelijk voor enkele van de fundamentele lichaamsfuncties zoals de hartslag, celdeling, beweging van voedsel in de spijsvertering en de werking van het zenuwstelsel. Vata heerst in verschillende delen van het menselijk lichaam maar kent als hoofdzetel de dikke darm, het bekkengebied, de botten, huid, oren, en dijen. Vata onevenwichtigheden kunnen leiden tot aandoeningen zoals hoge bloeddruk, constipatie, angst en een droge huid. Kenmerken van mensen met een dominante Vata dosha zijn dat ze over het algemeen slank en mager gebouwd zijn en snel en vluchtig in denken en doen.

Pitta-dosha

Stuurt transformatie, perceptie, het metabolisme, het spijsverteringssysteem en hormonen en is verantwoordelijk voor de functies zoals de spijsvertering en de lichaamstemperatuur. De zetel van Pitta in het menselijk lichaam is voornamelijk de dunne darm, de maag, zweetklieren, huid, bloed en ogen. Pitta onevenwichtigheden kunnen leiden tot ontstekingen, zweren en acne, indigestie, brandend maagzuur en artritis. Mensen met Pitta als hun primaire dosha zijn hebben meestal een gemiddeld gebouwd postuur, een vurige persoonlijkheid en vette huid.

Kapha-dosha

Vormt de structuur en smering van het lichaam en wordt geacht verantwoordelijk te zijn voor kracht, immuniteit en groei. De plaatsen van het lichaam waar Kapha prominent zijn: de borst, de longen, en spinale vloeistof. Kapha onevenwichtigheden kunnen leiden tot een loopneus of een slijmproducerende hoest, pijnlijke gewrichten, diabetes, obesitas en galblaas problemen. Mensen met kapha als hun dominante dosha hebben over het algemeen een zwaar gebouwd lichaam, een aanleg om dik te worden en een rustige gedachten wereld.