Ayurveda en voeding
Gezondheid is voor Ayurveda eigenlijk één van de basisvoorwaarden voor het ten volle beleven en bereiken van de belangrijkste doelstellingen van het leven. Hierbij denk men bijvoorbeeld aan vreugde, rechtschapenheid, vrijheid en welvarendheid. Want alleen als iemand in balans is, conform zijn ware aard leeft en in zijn kracht staat, is hij in staat om aan zijn spirituele doelen en zijn individuele taak in het leven te werken. Voor Ayurveda is gezondheid niet alleen de afwezigheid van ziekte, maar het evenwicht tussen lichaam, geest en bewustzijn van het zelf.
Dosha is in Ayurveda het woord voor ziekte. Het woord betekent avond en duisternis, maar ook “ontwijd zijn”, zondigen of een fout begaan. Het woord dosha treft dus bijzonder goed de Ayurvedische benadering ten opzichte van gezondheid en ziekte. Als het duister in ons wordt, we onze ware aard vergeten en goddeloos worden, ontstaat schuldgevoel en worden we ziek. Dosha representeert dus niet alleen de symptomen van ziekte, maar ook het vergeten van onze spirituele natuur.
Ayurveda gaat uit van het feit dat alles in het universum geschapen is – dus ook het menselijk lichaam – vanuit de 5 elementen: aarde, water, vuur, lucht en ether. Deze 5 elementen worden gerepresenteerd in het menselijk lichaam door de drie dosha’s: Vata (lucht, ether), Pitta (vuur, water), Kapha (aarde, water). Ieder mens heeft zijn eigen unieke verdeling, verhouding en representatie van deze drie dosha’s en het is gedurende zijn leven zaak om deze drie in hun unieke balans te houden.
Ayurveda beschouwt gezondheid als de optimale balans tussen de drie dosha’s (Vata, Pitta, Kapha), de zeven dhatu’s (weefsels: plasma, bloed, spieren, vet, botten, beenmerg en mannelijk en vrouwelijk voortplantingsmateriaal), de drie mala’s (afvalproducten: faeces, urine, zweet) en Agni (het spijsverteringsvuur), in combinatie met de helderheid en het evenwicht van de zintuigen, de geest en de ziel.
Hieruit moge blijken dat gezondheid geen statisch gegeven is, maar één van de belangrijkste taken van ons mensenleven om voluit deel te kunnen nemen aan de dynamiek van het leven. Gezondheid komt voort uit een gezonde levensstijl en de drie dosha’s in balans houden en te leven conform de unieke persoonlijke basisconstitutie houdt gezondheid in stand. Voeding en Ayurveda.
Bewustwording en bewustzijn zijn belangrijke begrippen binnen Ayurveda. Een Ayurvedische arts kan veel kennis, adviezen en hulpmiddelen verschaffen om iemand meer inzicht te geven in zijn gezondheidstoestand door het vaststellen van de persoonlijke constitutie en de eventuele afwijkingen daarvan. Dit schept een kader voor een ieder om zoveel mogelijk gunstige voorwaarden voor gezondheid te creëren. Dit betekent leefstijl-adviezen, informatie en inzichten in hoe bewuste keuzes gemaakt kunnen worden.
Een ongezonde leefstijl, verkeerde voeding, stress, vervuiling, overprikkeling: het heeft allemaal invloed op ons lichaam en geest en daarom op onze gezondheid en ons welbehagen. Zoals gezegd zijn de 5 elementen (aarde, water, vuur, lucht en ether) de bouwstenen van het universum en de grondstoffen van alles op aarde. Zo ook van onze voeding en ons lichaam.
In Ayurveda zijn geneeskunde en voeding onlosmakelijk met elkaar verbonden en is de diepste kennis te vinden van de enorme waarde van voeding ten opzichte van lichamelijke gezondheid, geestelijke helderheid en spirituele vermogens en ontwikkelingen. Genezing is het voorkomen van ziekte en het handhaven van de vitale krachten van de mens. De mens die leeft volgens zijn ware natuur is een mens in zijn ware spirituele kracht. Door veranderingen aan te brengen in eetgewoonten en voedingswijze kunnen veranderingen van buitenaf tegengegaan worden. Ayurveda kan inzicht bieden in iemands persoonlijke constitutie en daarbij de relatie aangeven van zijn constitutie met de kwaliteiten van voeding. Zo kan er een goed, persoonlijk, passend en heilzaam dieet samengesteld worden voor het betreffende individu.